Het Nieuwe Instituut

Ideeën over de toekomst veranderen mee met technologische en maatschappelijke ontwikkelingen. In deze installatie van onderzoeker-ontwerper Richard Vijgen blikken bezoekers met behulp van kunstmatige intelligentie (AI) terug op zulke toekomstbeelden van de afgelopen twintig jaar. Door te spelen met de ‘ogen’ waarmee de computer het archief van VPRO Tegenlicht bekijkt, ervaar je van dichtbij hoe die informatie verwerkt. Wat voor patronen ’ziet’ AI in die 555 uitzendingen?

Het Nieuwe Instituut is medeorganisator van The World Around Summit van 2022, in samenwerking met het internationale designplatform The World Around en het Solomon R. Guggenheim Museum in New York. De fysieke conferentie vindt dit jaar plaats op 5 februari in het Guggenheim en wordt van daaruit gratis online uitgezonden. In de topconferentie van 2022 verzamelt The World Around opnieuw de meest spraakmakende projecten van het afgelopen jaar op het gebied van architectuur, ruimtelijk ontwerp, ecologie en maatschappelijke vraagstukken.

Vanaf november 2021 presenteert Het Nieuwe Instituut MVRDVHNI: The Living Archive of a Studio, een multimediale tentoonstelling over het archief van architectenbureau MVRDV, dat als een ‘levende’ entiteit tentoongesteld wordt in kantoorruimten. Het kantoor is immers de plek bij uitstek waar ideeën en projecten vloeiend heen en weer kunnen bewegen tussen heden, verleden en toekomst.

In deze tentoonstelling, die vanaf september 2021 te zien is in Het Nieuwe Instituut, gaat curator Saskia van Stein onder meer in op de invloed die het denken en werk van walt Disney tot op de dag van vandaag uitoefenen op de gebouwde omgeving en een gevoel van identiteit.

Het ontwerp van het sociale is een tentoonstelling over 100 jaar sociaal gedreven, eigenzinnige ideeën over samenleven. Soms uit idealisme, vaak uit pure noodzaak werden alternatieve ontwerpstrategiëen ontwikkeld vanuit het streven naar een gelijkwaardige samenleving. 

Het Nieuwe Instituut werkt regelmatig en intensief samen met het Rotterdamse Concrete Blossom. Als partners in een langlopend traject doen het instituut en het collectief samen onderzoek en experimenteren ze met de mogelijkheden van een culturele programmering en institutionele praktijk die beter zijn afgestemd op de behoeften en mogelijkheden van een superdiverse stad als Rotterdam. De gedeelde zoektocht speelt zich af op verschillende snelheden en niveaus, zowel in project-specifieke settings als op een meer structurele manier. De onderzoeksthema’s vallen vaak samen met de gehanteerde methoden: het ontregelen van vanzelfsprekendheden en het verkennen van de Tussenruimte, een (ontwerp)domein dat zich bevindt tussen formele instituten en de informele kennis- en kunstproductie van een veelzijdige hedendaagse tegencultuur.

Uiteenlopende ontwerpers, waaronder theoretici, kunstenaars, onderzoekers, filmmakers en andere praktijkbeoefenaars, delen in dit magazine hun visie op de ontworpen wereld. Het Nieuwe Instituut heeft hen gevraagd om met name vanuit een ontwerpperspectief te reflecteren op racial justice en dekolonisering. Ze denken actief voorbij de discriminerende en uitbuitende structuren die daaruit voortkomen en bieden zo houvast voor het herontwerpen van ontwerp, ontwerpers en de rol die deze spelen in een gelijkwaardige en meerstemmige samenleving.

In het verlengde van hun korte film AS TOLD TO G/D THYSELF creëert The Ummah Chroma een sacrale ruimte in Het Nieuwe Instituut met de naam G/D THYSELF: Spirit Strategy On Raising Free Black Children. Deze sacrale ruimte nodigt bezoekers uit thema's als metafysische transcendentie, spiritualiteit en zelfexpressie te verkennen.

The Hoodie, samengesteld door schrijver en curator Lou Stoppard, gaat in op de rol die het gelijknamige kledingstuk speelt in cultuur, mode en politiek. Er wordt in de tentoonstelling stilgestaan bij de historische achtergrond en actuele betekenis van de minstens zo omstreden als modieuze ‘trui-met-capuchon,’ die beschouwd kan worden als het laatste politieke westerse kledingstuk.

Het Nieuwe Instituut presenteert van 5 juli tot en met 10 november 2019 Malware: Symptoms of Viral Infection, een tentoonstelling over de geschiedenis en evolutie van het computervirus. Aan de hand van de meest beruchte exemplaren verkent de tentoonstelling de culturele impact van malware en stelt urgente vragen over veiligheid, oorlogsvoering en geopolitiek.

Met Neuhaus sluit Het Nieuwe Instituut zich aan bij de wereldwijde viering van het honderdjarig jubileum van Bauhaus, maar beperkt zich bewust niet tot het verheerlijken van wat deze legendarische school in het verleden heeft bereikt. Neuhaus, een tijdelijke academie voor meer-dan-menselijke kennis, blaast de oorspronkelijke drijfveren en geestdrift van Bauhaus nieuw leven in en belichaamt ze opnieuw, geïnspireerd door de actualiteit.

Met een tijdelijk archief speculeert Het Nieuwe Instituut op het belang van een archief van het Nederlandse design en digitale cultuur. Een geheugen van het Nederlandse ontwerp. Wie zal wat voor de toekomst gaan bewaren? Waarom en hoe? Samen met de bezoekers achterhaalt het archief de waarde van topstukken en verborgen schatten. Aan de hand van aanstekelijke voorbeelden verkent het Speculatief Design Archief de vorm en betekenis die zo’n collectie in de toekomst kan krijgen. 

For the Record is een meerjarig onderzoek naar hedendaagse videocultuur als publieke ruimte voor activisme, commercie en emancipatie.

Met Dissident Gardens richt Het Nieuwe Instituut de blik op de meest actuele uitingsvormen van de klassieke strijd tussen natuur en cultuur. Het programma omvat een installatie met vier delen, een gerelateerde tentoonstelling (The Human Insect) en een serie lezingen en debatten.

Vanuit zijn artistieke praktijk wil internetkunstenaar Rafaël Rozendaal de anonieme en vergankelijke rol van de screensaver aan de orde stellen, en tegelijk zijn fascinatie voor het subversieve, speelse en diffuse karakter ervan overbrengen.

Dit webmagazine bevat achtergrondinformatie bij de interactieve webdocumentaire 51 Sprints, waarin de Olympische atleet een centrale plaats heeft.

De stad Rio de Janeiro gebruikt een geavanceerd commando- en controlecentrum, van waaruit allerlei scenario’s – van verkeersfiles tot terroristische acties en natuurrampen – worden voorspeld en mogelijk voorkomen. De installatie Control Syntax Rio, vanaf 12 juni 2016 in Het Nieuwe Instituut, laat zien hoe deze olympische stad wordt opgevat als een matrix van eventuele calamiteiten en de invloed hiervan op het sociale klimaat van de stad.

De tentoonstelling The Life Fair. New Body Products presenteert aan de hand van een reeks universele thema’s – zoals Geboorte, Werk, Seks, Veiligheid en Gezondheid – hoe het streven naar het optimale lichaam zich tot een hoogst competitieve markt heeft ontwikkeld. Natuurlijk allereerst dankzij de ontwikkelaars van goederen en diensten: commerciële partijen die met hun producten inspelen op onze allerindividueelste kwetsbaarheden en verlangens omtrent het eigen lichaam.

In samenwerking met de Akademie van Kunsten organiseerde Het Nieuwe Instituut op zondag 1 november de Benno Premsela Lezing 2015. De Benno Premsela Lezing werd dit jaar gegeven door de Amerikaanse socioloog, architectuur- en designtheoreticus Benjamin Bratton. 

Sinds 1 juni 2015 werkten Het Nieuwe Instituut en de gemeente Eindhoven samen aan De Staat van Eindhoven. Tot eind 2017 bracht Het Nieuwe Instituut in Eindhoven ambtenaren, inwoners, wetenschappers, denkers en designers bij elkaar om gesprekken te voeren, kritische vragen te stellen en kennis te ontwikkelen over de slimme stad in relatie tot de participatiemaatschappij.

Vanaf 13 september transformeert Het Nieuwe Instituut tijdelijk in een modemuseum. Met een uitgebreid programma van tentoonstellingen, installaties, performances en evenementen gaat Het Nieuwe Instituut tot en met 8 mei 2016 nader in op het fenomeen mode in al haar verschijningsvormen.

Naar aanleiding van de 34e Wereldtentoonstelling die op 1 mei opent in Milaan, belicht Het Nieuwe Instituut van 26 april t/m 23 augustus dit fenomeen vanuit verschillende invalshoeken. In de tentoonstelling Tuin van Machines wordt gespeculeerd over een nieuw ecosysteem waarin natuurlijke en kunstmatige wezens samenleven.

Op uitnodiging van het TextielMuseum en Het Nieuwe Instituut spreken experts uit binnen- en buitenland over de laatste ontwikkelingen op het gebied van elektronisch textiel. Welke mogelijkheden biedt de toepassing van elektronisch textiel in architectuur en interieur? Welke kansen en uitdagingen liggen er besloten in de interdisciplinaire onderzoek- en ontwikkelprocessen van materiaalontwikkelaars, technologen, bedrijven, ontwerpers en architecten?

PLASTIC, Promises of a Home-made Future is de derde in een serie tentoonstellingen over materialen en hun economische, culturele en maatschappelijke betekenis.

In de Maker Studio maken kinderen spelenderwijs kennis met de nieuwste technologie. Zo leren zij hoe ze robots kunnen bouwen én programmeren.

Wat is er nodig om een bruisende, creatieve en ondernemende stad te worden? Hoe zet je creativiteit in om de leefkwaliteit van ouderen te verbeteren? Hoe breng je een verlaten gebied weer tot leven? Deze en andere vragen komen aan de orde in een aantal workshops die Het Nieuwe Instituut organiseert voor een groep Aziatische en Europese creatieve experts.

Hoe kunnen de radicale technologische innovaties van nu, voorbij de cultus van de vooruitgang, worden begrepen? De tentoonstelling The Progress Trap vormde het centrum van het Dutch Electronic Art Festival (DEAF) en bracht rond deze vraagstelling de werken van internationale kunstenaars bijeen. Met onder meer Cohen van Balen, Louis Philippe Demers, Jenny Holzer, Nam June Paik, Boris Petrovski en Melle Smets.

Het Nieuwe Instituut presenteert in 2014, honderd jaar na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog, het programma 2014-1914: Conflict en Innovatie, waarin verschillende relaties tussen conflict en innovatie worden geadresseerd. Radio NeutraaL was één van de projecten in dit programma. De andere projecten waren Designing Scarcity, The Progress Trap (het Dutch Electronic Arts Festival 2014) en Drones& Honeycombs.

Op 19 maart organiseert Het Nieuwe Instituut in samenwerking met Stichting Toekomstbeeld der Techniek (STT) het symposium Art and Innovation: The Future of Interdisciplinarity. Voor STT betekent dit symposium de afsluiting van de Toekomstverkenning Kunst & Techniek, waarin nieuwe relaties tussen kunst, wetenschap en technologie zijn onderzocht. Het Nieuwe Instituut incorporeert de bevindingen van de studie en gebruikt ze bij de ontwikkeling van hun op de praktijk gebaseerde onderzoek.

Onder de noemer ‘archiefinterpretaties’ is Het Nieuwe Instituut in 2014 begonnen aan een serie opdrachten aan kunstenaars, ontwerpers en onderzoekers om na te denken over de invloed en impact van het digitale archief ten opzichte van haar analoge voorloper het papieren archief. In een periode van twee jaar werden de uitdagingen en kansen van digitaal archiveren verkend.

Het Nieuwe Instituut heeft de Nederlandse onderzoeksgroep The Mobile City uitgenodigd te helpen bij het opzetten van een dialoog rond smart cities tussen Chinese en Nederlandse architecten, mediamakers en ontwerpers. Het project Made By Us is gelanceerd tijdens de Beijing Design Week in september 2013 in samenwerking met het China Millennium Monument Museum of Digital Arts (CMoDA).

De Gezonde Mens, een tentoonstelling over gezondheid als ontwerpdomein in het Designhuis in Eindhoven, toont hoe technologie, innovatie en ontwerp de zorgsector in de loop van de geschiedenis hebben beïnvloed, en welke mogelijkheden zich nu en in de toekomst aandienen.

Onder de titel De Ruïne introduceert Het Nieuwe Instituut een zomerprogramma dat de overgang naar het komende culturele jaar markeert. Daarin geeft Het Nieuwe Instituut met behulp van verschillende projecten gestalte aan de veelzijdige ambities. Naast een achttal presentaties bestaat  De Ruïne uit een parallelprogramma, waarbinnen oude vragen, radicale ontwerppraktijken, versleten noties en zelfs de claim van een nieuwe Industriële Revolutie werden verenigd. En dat in het besef dat alles verdwijnt en vervolgens weer terugkeert, maar dan net even anders.

Een publiek onderzoek naar social design onder de noemer SOCIALDESIGNFORWICKEDPROBLEMS. Ambitie: Kunstenaars en ontwerpers ontwikkelen als social designers een nieuwe benadering voor taaie maatschappelijke problemen, in samenwerking met instanties als ING Insurance en Stadsdeel Amsterdam-West.

Het Agentschap voor Architectuur, Design en Digitale Cultuur verbindt het potentieel van het ontwerpveld met vragen uit de buitenwereld. Dat gebeurt zowel regionaal als internationaal.

Het Bot Club webmagazine documenteert de voortgang, resultaten en de culturele context van de Bot Club, een terugkerend programma over algoritmische cultuur, een van de langlopende onderzoeksprojecten van de afdeling R&D van Het Nieuwe Instituut. 

Kinderen en jongeren ontdekken in Het Nieuwe Instituut dat alles om hen heen ontworpen is. Ze experimenteren zelf met nieuwe technieken.

Het Nieuwe Instituut kent een hybride programma van online en offline activiteiten. Het Nieuwe Instituut Online is hét platform waarop livestreams worden uitgezonden..

De ontwerpdisciplines bewegen zich in een mondiaal werkveld en tonen zich op een mondiaal podium. Reden waarom het internationaal perspectief volledig verweven is met de programmering en de R&D van Het Nieuwe Instituut.

Word Member van Het Nieuwe Instituut en maak deel uit van een actieve groep design-, architectuur en digitale cultuurliefhebbers. Als Member ontvang je exclusieve uitnodigingen voor openingen, lezingen, Studio Visits, cultuurexcursies en feestelijke evenementen.

Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) stelt voor de komende beleidsperiode 2021-2024 middelen ter beschikking voor een Netwerk- en Platformfunctie Sectorcollecties Design en Digitale Cultuur. Deze stimuleert kennisdeling over behoud en beheer van collecties, vormt benodigde netwerken, verbindt collecties en maakt deze toegankelijk. Het culturele belang van bronnen, geschiedschrijving en kritische duiding van het design- en digitale cultuurerfgoed in Nederland is hiermee erkend en bevestigd.

In de foyer van Het Nieuwe Instituut zijn wisselende presentaties te zien van veelal jong ontwerptalent. Een spraakmakend ontwerp of opzienbarend onderzoek, al dan niet gerelateerd aan het lopende tentoonstellingen- en debattenprogramma van Het Nieuwe Instituut, krijgt zo een plek in de schijnwerpers.

In het regionaal programma concentreert Het Nieuwe Instituut zich op projecten met lokale en regionale overheden die een duidelijke urgentie hebben voor de betrokken regio.

Plannen voor de stad worden vaak maar ten dele gebaseerd op het werkelijke gebruik van de stad door huidige bewoners. Eerder is sprake van een wensbeeld gebaseerd op ideale situaties en bewoners dan een beeld dat geïnformeerd wordt door datgene wat zich afspeelt op straat of door de ervaringen van diegenen die er nu wonen. Met deze gedachte als uitgangspunt formuleerde Het Nieuwe Instituut de kaders voor het programma Rotterdam for Real. 

Studio Rotterdam wil voor actuele vraagstukken en voor toekomstige uitdagingen in Rotterdam nieuwe perspectieven aandragen. De sleutelrol is daarbij weggelegd voor ‘het ontwerp’ en de ontwerper, bij voorkeur lokale ontwerpers en kunstenaars.

Wat is talent? Wanneer wordt iemand als een talent beschouwd? Welke waarden en kwaliteiten zijn aan het begrip verbonden?

De donderdagavond van Het Nieuwe Instituut biedt een afwisselend programma over architectuur, design en digitale cultuur. Urgente vraagstukken, vernieuwend onderzoek en kritische reflectie worden gedeeld en besproken door denkers, ontwerpers en makers uit binnen- en buitenland.